‘รักวัวให้ผูก รักลูกให้ตี’ เป็นสุภาษิตสอนใจว่าพ่อแม่ที่รักลูกควรอบรมสั่งสอนลูกให้ดี บังเอิญถ้อยคำที่ใช้มีคำว่า ‘ตี’ อยู่ด้วยทำให้พ่อแม่ในสังคมไทยคิดว่าการตีคืออบรมลูกที่ดีที่สุด แต่ว่าการตีดีจริงหรือ
เมื่อมีการตี การดุด้วยอารมณ์โมโห ตลอดจนการข่มขู่ต่างๆ เกิดขึ้น ระบบประสาทเวกัลซึ่งเป็นระบบประสาทออโตโนมิคที่เกี่ยวกับสัญชาตญาณดั้งเดิม จะประเมินว่าสถานการณ์นี้คือ ‘ภัยคุกคาม’ จากนั้นระบบประสาทเวกัลจะบังคับร่างกายให้ทำพฤติกรรมอย่างใดอย่างหนึ่งต่อไปนี้
1. สู้ เด็กจะกลายเป็นเด็กก้าวร้าว ชอบใช้ความรุนแรง ต่อต้านผู้ใหญ่
2. ถอย เด็กอาจวิ่งหนี แต่หากวิ่งหนีแล้วถูกตีมากกว่าเดิม เด็กจะหันมาทำตามคำสั่ง เป็นเด็กเรียบร้อย แต่จะสูญเสียความสามารถในการใช้เหตุผล สูญเสียความเป็นตัวของตัวเองและสูญเสียความเคารพในตัวเอง
3. ปิดระบบร่างกาย พฤติกรรมนี้เป็นตัวเดียวกับพฤติกรรมตายชั่วคราวในสัตว์บางชนิด เด็กที่สอบได้เกรดเฉลี่ยน้อยหรือถูกตำหนิแล้วเป็นลมล้มพับ เกิดจากระบบประสาทออโตโนมิคสั่งการให้ร่างกายปิดระบบตัวเอง
การตี หากเกิดขึ้นไม่บ่อยจะไม่ก่อความเสียหายอย่างถาวร แต่ถ้าทำบ่อยๆ จนถึงช่วงเวลาตัดแต่งประสาท ระบบจะตัดประสาทส่วนที่ไม่ใช้ทิ้งไป เก็บไว้แต่ส่วนที่ใช้บ่อยๆ เด็กที่ระบบประสาทเวกัลสั่งให้สู้บ่อยๆ จะกลายเป็นผู้ใหญ่ที่โมโหร้าย ควบคุมอารมณ์ตัวเองไม่ได้ ต่อต้านสังคม อาจขาดความเห็นอกเห็นใจต่อผู้ที่กำลังได้รับความทุกข์ทรมาน (ทางจิตเวชเรียก ไซโคพาธ) และอาจพัฒนาไปเป็นอาชญากรได้
ส่วนเด็กที่ถอยบ่อยๆ จะกลายเป็นผู้ใหญ่ที่ไม่เคารพตัวเอง ไม่มีความกระตือรือร้นในการทำงาน ไม่เจริญก้าวหน้าในที่การงาน ดูถูกตัวเอง อาจนำไปสู่โรคซึมเศร้าและการฆ่าตัวตายได้
ในเด็กที่ปิดระบบร่างกายบ่อยๆ จะกลายเป็นคนยอมรับความผิดพลาดไม่ได้ แค่ถูกตำหนิเล็กน้อยก็จะเป็นลมล้มตึงตัวแข็งทื่อ อาการนี้เป็นอาการทางจิตอย่างหนึ่งที่ต้องได้รับการบำบัดโดยจิตแพทย์
ถ้าคุณคิดดีแล้วว่าจะตีลูก คุณจะต้องตีด้วยอารมณ์ที่มั่นคง ไม่ใช่อารมณ์โมโห ก่อนตีจะต้องอธิบายเหตุผลเสียก่อน และจะต้องตีเพื่อทำโทษไม่ใช่เพื่อทำร้าย ที่สำคัญการตีไม่ควรใช้บ่อย วิธีใช้ที่มีประสิทธิภาพที่สุดคือใช้กับความผิดมหันต์เพียงแค่ครั้งเดียวในชีวิตของเด็กคนหนึ่งเท่านั้น และเด็กก็ควรจะมีอายุ 5-10 ปี เพราะเป็นวัยที่มีความสามารถในการใช้เหตุผลแล้ว และไม่โตเกินไปจนอาจต่อต้านพ่อแม่อย่างรุนแรงได้
สุภาษิตที่ว่า ‘รักวัวให้ผูก รักลูกให้ตี’ สอนถูกอยู่อย่างหนึ่งคือสอนว่าถ้ารักลูกควรจะอบรมสั่งสอนลูก เพียงแต่การสอนลูกสามารถทำได้หลายวิธีโดยไม่ต้องทำร้ายร่างกาย ไม่ต้องใช้อารมณ์รุนแรง และไม่ต้องข่มขู่ ส่วนการตีนั้น ดีจริงหรือไม่ คุณคือคนที่ต้องเลือกเอง แต่ขอให้ระลึกว่ามันจะส่งผลต่อจิตใจและบุคลิกภาพของลูกคุณไปตลอดชีวิต
